Natuur in slechte staat kan haar volledige potentieel niet realiseren. Daardoor grijpen we in ons land naast belangrijke voordelen die natuur ons kan leveren, zoals waterretentie en -infiltratie bij droogte en overstromingen. Hoe urgent die kwestie is, bleek afgelopen week eens te meer. In Vlaanderen werden code rood en oranje afgekondigd als gevolg van extreme droogte.
Natuur helpt ook de effecten van klimaatverandering te beperken door meer CO₂ op te vangen, en kan een sterke bijdrage leveren aan water- en luchtzuivering. De aanwezigheid van natuur versterkt daarnaast onze gezondheid door ruimte te bieden voor ontspanning, beweging en bezinning.
Maatschappelijk rendement
Met een sociaaleconomische impactanalyse van drie concrete natuurherstelprojecten (Kastanjebos in Herent, Demerbroeken in Scherpenheuvel-Zichem, Plateau des Tailles in Manhay/La-Roche-en-Ardenne) worden de baten van natuur – die we kunnen meten en kwantificeren in euro’s – vergeleken met de gemaakte investeringen voor natuurherstel.
Parameters die meegenomen werden in de impactanalyse, uitgevoerd door de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO):
- Luchtkwaliteit (afvang fijn stof)
- Waterkwaliteit (stikstofverwijdering)
- Waterretentie en -infiltratie (overstromingen/droogte)
- Koolstofopslag (effecten klimaatverandering)
- Recreatie (jobs)
- Gezondheid (minder ziektekosten, minder verlies aan productiviteit)
- Vastgoedprijzen (nabijgelegen woningen)
De analyse toont dat het maatschappelijk rendement op de investeringen ruimschoots positief is. Iedere euro die geïnvesteerd wordt in natuur, levert een rendement op van 8 euro (in Demerbroeken), 25 euro (in Plateau des Tailles) tot wel 51 euro (in Kastanjebos). We illustreren het met enkele voorbeelden uit het Kastanjebos.

Hooilanden en broekbossen
Het Kastanjebos behoort tot het Natura2000-netwerk van internationaal belangrijke natuurgebieden. We zetten er vooral in op herstellen van hooilanden en broekbossen. Investeren in meer biodiversiteit en een uitgebreider landschap doet het aantal bezoeken stijgen van 67.000 tot 80.000 per jaar, goed voor extra jaarlijkse bestedingen van € 105.000, wat leidt tot twee extra jobs in de horeca.
Wist je dat bewegen en tot rust komen in de natuur leidt tot een betere gezondheid? De aanwezigheid van groene ruimte leidt ertoe dat er minder vaak psychische aandoeningen en hart- en vaatziekten voorkomen bij mensen in de buurt. Dit betekent dat buurtbewoners (binnen 1 km) samen gemiddeld per jaar 40 keer minder naar de dokter gaan, minder afwezig zijn en minder ziektekosten hebben. Het leidt in totaal tot een besparing van 1,9 miljoen euro op de ziektekosten voor de overheid en de kosten voor bedrijven.
17 miljoen autokilometers
Ook in de strijd tegen de klimaatverandering doet het Kastanjebos zijn duit in het zakje. In het gebied werd jaarlijks al 720 ton koolstof opgeslagen, wat gelijkstaat aan de uitstoot van 15 miljoen autokilometers. De extra ingrepen zorgen voor een extra opslag die gelijkstaat aan de uitstoot van 2 miljoen autokilometers en een vermeden kost van gemiddeld € 23.000 per jaar.
Als we de investeringen en de jaarlijkse beheerkosten in het Kastanjebos afwegen tegen de baten die we kunnen monetariseren, verdienen we onze investeringen terug na 7 jaar. Over de levensduur van de natuurgebieden (minstens 100 jaar) hebben we een contante waarde van 2,5 miljoen. Jaarlijks hebben we een maatschappelijk rendement van onze investering van 51%.
Ambitieus natuurherstelplan
De sociaaleconomische impactanalyse toont aan dat natuurherstel niet enkel investeringen met zich meebrengt, maar ook opbrengsten. Meer zelfs: investeren in natuur is een winstgevende zaak. De baten zijn niet altijd harde cash-flows die terugvloeien naar de partij die investeert, maar ze besparen wel uitgaven bij de overheid, waardoor extra middelen vrijkomen. Dat is een uitstekende zaak voor de maatschappij.
Natuurherstel is niet alleen noodzakelijk om een duurzame toekomst te verzekeren en voor ons algemeen welzijn te zorgen, maar is ook een uitstekende investering: een economische opportuniteit. WWF, Natuurpunt en Natagora reiken de bevoegde overheden daarom de hand om samen een ambitieus natuurherstelplan te ontwikkelen en uit te voeren, zodat de Belgische bevolking gewapend is voor de toekomst.
Enkele feiten uit de Demerbroeken (Scherpenheuvel-Zichem):
- De netto baten bedragen er 18 miljoen euro op 100 jaar.
- De overstromingsschade vermindert er met € 1,19 miljoen per jaar door de extra maatregelen.
- Er werden 18 jobs gecreëerd door de voorbije investeringen.
Enkele feiten uit Plateau des Tailles (provincie Luxemburg):
- De netto baten bedragen er 11 miljoen euro op 100 jaar.
- Naar schatting houdt de bodem er 170 ton koolstof per jaar vast. Vóór het herstel bedroeg de uitstoot in het gebied meer dan 320 ton per jaar, wat te wijten was aan het droogleggen en de verstoring van de veenbodems door houtkap. Dat maakt dus een verschil van meer dan 490 ton koolstof per jaar.
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief