Vrijwilligers helpen ruim 200.000 amfibieën veilig de weg over
Overzetacties lonen, ondanks grillig weer
De padden- en kikkertrek viel dit jaar, voor het eerst sinds lange tijd, weer binnen de verwachte periode: van eind februari tot eind maart. Toch was het opnieuw een bijzonder seizoen. Het droge, koude en wisselvallige weer legde de trek meermaals volledig stil. Desondanks wierpen de acties hun vruchten af: minstens 207.407 amfibieën werden succesvol de straat overgezet. De gewone pad spande de kroon met 55% van het totaal, gevolgd door de kleine watersalamander (19%) en de bruine kikker (10%). Dat de kleine watersalamander zo overtuigend op de tweede plaats staat, is best wel verrassend.
Minder padden en kikkers, meer salamanders?
Vroeger waren de gewone pad en de bruine kikker de dominante soorten tijdens de overzetacties. De laatste jaren lijken deze twee soorten het echter moeilijker te krijgen. Vooral de gewone pad kent wisselende successen, met goede jaren die worden afgewisseld door periodes met aanzienlijk lagere aantallen. Salamanders daarentegen lijken in opmars. Dit jaar werden er opvallend veel kleine watersalamanders en alpenwatersalamanders geteld. De precieze oorzaak hiervan blijft voorlopig gissen. We weten dat salamanders ook bij lagere temperaturen migreren en koud was het dit voorjaar zeker.
Steeds vroeger op pad
De duizenden vrijwilligers die jaarlijks overzetacties organiseren, merken dat ze steeds vroeger in actie moeten schieten. Onze amfibieën ontwaken namelijk steeds sneller uit hun winterslaap. Wetenschappers van de UGent onderzochten dit fenomeen voor de gewone pad in kader van het OssoBufo-onderzoeksproject. Hiervoor gebruikten ze tientallen jaren aan overzetdata, verzameld door onze vrijwilligers. De bevindingen zijn duidelijk: elke tien jaar starten de dieren gemiddeld 3,4 dagen vroeger aan hun trek. Zo’n verandering van een levensgebeurtenis in de tijd, wordt een fenologische verschuiving genoemd. De trend is consistent in alle onderzochte Vlaamse populaties en er lijkt een sterke link met temperatuur te zijn. Dit merken de vrijwilligers ook in het veld: warmere jaren leiden tot een vroege start van de trek, wat niet altijd zonder gevolgen is. Een late vorstperiode, na een periode van warm weer, kan voor extra sterfte zorgen bij volwassen dieren die al uit hun winterslaap waren ontwaakt.
Eerste hulp bij amfibieëntrek
Samen met gemeentebesturen nemen de vrijwilligers allerlei maatregelen om het aantal verkeersslachtoffers te beperken. Dit gaat van raapacties organiseren, tot het plaatsen van waarschuwingsborden en paddenschermen of zelfs het installeren van amfibietunnels. Kriebelt het om volgend jaar zelf de handen uit de mouwen te steken? Dat kan zeker! Via deze link kun je op zoek naar acties in jouw buurt. Stuur een mailtje naar de lokale coördinator en help volgend jaar mee!
Wil je de resultaten meer in detail bekijken, je eigen actie registreren of gewoon meer lezen over de paddenoverzet? Neem dan zeker een kijkje op www.hylawerkgroep.be/paddenoverzet.
Dank aan Aquafin voor de sponsoring van de fluohesjes!
Tekst: Elke Roels (Natuurpunt Studie)
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief