Nieuws

Elk jaar is 22 mei de internationale dag van de biodiversiteit. Tijd om stil te staan bij de toestand van onze natuur. Want gaat het daar nu niet beter mee? Tegenover een aantal positieve signalen, zoals de terugkeer van bepaalde grote zoogdieren, staan echter enkele zorgwekkende ontwikkelingen. We maken voor u het bilan op.

In natuurgebied Doeveren in Oostkamp is een hectare extra heide aangelegd. Dit nieuwe stukje heide vormt een tussenstation tussen grote heidegebieden Vloethemveld en Bulskampveld. Doordat de heide in ons land versnipperd is, slagen planten en dieren er soms niet in om de grote afstand te overbruggen. Toch is dit noodzakelijk om populaties gezond en levensvatbaar te houden. Deze stapsteen kan de overlevingskansen van heidesoorten zoals het groentje (dagvlinder) verhogen.

Er worden steeds meer uitheemse landplatwormen aangetroffen in Europa. Deze weinig bekende wormen zijn echte roofdieren die een negatieve impact kunnen hebben op onze inheemse bodemfauna. Het in kaart brengen van deze obscure wezens en maatregelen uitwerken om hun verspreiding tegen te gaan, is dan ook van groot belang om onze bodembiodiversiteit te beschermen. Het project FlatwormWatch probeert de burger handvatten aan te reiken om deze bodemdieren op te sporen en te identificeren - met succes! 

Afgelopen winter werd het weer meermaals duidelijk: onze winters worden steeds natter en willen we overstromingen en menselijk leed voorkomen, moeten we ruimte voorzien voor dat water. Met steun van de provincie Vlaams-Brabant wordt door de regionale afdeling Natuurpunt Oost-Brabant reeds jaren een succesvolle campagne gevoerd rond robuuste valleien. Steeds weer blijkt duidelijk de nood aan samenhangende gebieden om tot meer biodiversiteit en waterveiligheid te komen. Deze bieden bovendien mogelijkheden voor beleving en recreatie van waterrijke gebieden.

De afgelopen vijf jaar zette de provincie Vlaams-Brabant, samen met Natuurpunt, sterk in op projecten om kwetsbare planten- en diersoorten een duurzame toekomst te geven. Urgentieplannen waren nodig om soorten als de wulp, bruine eikenpage, bruine vuurvlinder, veldkrekel, grote wolfsklauw en liggende vleugeltjesbloem te redden. Met succes. De projecten bewijzen niet alleen dat herstel van zeldzame soorten mogelijk is. Ze kunnen ook dienen als blauwdruk voor biodiversiteitsherstel in grote Europese projecten.

De Vlaamse kustduinen vormen een uniek ecosysteem met heel wat bijzondere en beschermde dieren en planten. Denk maar aan de rugstreeppad, het duinviooltje, de heivlinder en heel wat soorten orchideeën. Helaas behoren kustduinen tot de meest bedreigde natuurtypes in Europa. Ze hebben het hoogste aandeel habitats in slechte conditie volgens Europese doelstellingen. Onder meer uitheemse woekerplanten vormen er een bedreiging: rimpelroos, mahonie, boksdoorn en hemelboom overwoekeren duinhabitats, ten koste van inheemse biodiversiteit.
 

Dat klimaatverandering gevolgen heeft voor onze biodiversiteit is een open deur intrappen. Zelden is er echter voldoende data om dit hard te maken; en het is erg moeilijk om tendensen te zien in historische gegevens op een betrouwbare manier. In een recent verschenen casestudy over de plooivleugelwesp Euodynerus dantici werd toch een poging gedaan en daaruit blijkt dat in de periode voor én na 2000 de gemiddelde waarnemingsdata verschuiven met maar liefst 12 dagen.

Het behoud van wilde hoekjes in de stad is belangrijk. Niet alleen voor de natuur zelf, maar ook voor onze gezondheid en de leefbaarheid van steden. Helaas verdwijnen deze natuureilandjes nog steeds aan een schrikbarend tempo. In het nieuwe plan voor de Mediapark-site in Schaarbeek, met onder andere de hoofdzetels van de Vlaamse en Franstalige openbare omroepen (VRT en RTBF), probeert men om de stedelijke ontwikkeling zoveel mogelijk te verzoenen met de aanwezige fauna en flora. Voor de opmaak ervan gebeurde onderzoek naar allerlei natuurwaarden, en deden ook natuurorganisaties en lokale actiecomités hun zegje, wat leidde tot een aanpassing van het plan ten voordele van de biodiversiteit. 

Nog tot eind deze maand loopt het openbaar onderzoek voor het nieuwe marien ruimtelijk plan. Dit bepaalt welke activiteiten waar kunnen plaatsvinden in ons deeltje van de Noordzee. Positief is alvast dat er drie mariene reservaten worden afgebakend en tegelijk offshore windparken de nodige ruimte voorzien krijgen. Maar dat de zandwinning in Natura 2000-gebieden verder gezet mag worden, is zorgwekkend.