Nieuws

De haven van Antwerpen-Brugge staat bekend als de economische motor van Vlaanderen. Maar wat velen niet weten, is dat er in het havengebied ook heel wat natuur aanwezig is. Om de zeldzame en bedreigde soorten in dit gebied te beschermen, werd in 2014 een soortenbeschermingsprogramma (SBP) voor de Antwerpse haven gelanceerd. In 2022 startte hiervan een tweede versie. In dit SBP wordt gewerkt met paraplusoorten en meeliftende soorten. Onder deze soorten bevinden zich veel vogels, maar ook zoogdieren, amfibieën, vlinders, planten… Wanneer er maatregelen genomen worden ter bevordering van de populaties van de paraplusoorten, kunnen de meeliftende soorten hiervan mee profiteren. Het recent gepubliceerde monitoringrapport geeft een stand van zaken. 
 

Vleermuizen zijn prachtige en mysterieuze dieren. Opgezette vleermuizen zijn dan ook populaire decorstukken, die steeds meer online verkocht worden. Een recente studie in het wetenschappelijk vakblad European Journal of Wildlife Research becijferde voor het eerst de online handel in een duidelijk herkenbare en bedreigde soort, de painted bat of bonte vleermuis (Kerivoula picta). Hieruit blijkt dat België jammer genoeg een toppositie bekleedt in deze handel. Of deze verkoop legaal is, is niet duidelijk, maar het is alleszins onethisch en vormt een grote bedreiging voor de vleermuizen.

Van april tot in augustus was 2024 voor tal van insecten een zwak jaar. De lage aantallen vlinders vielen op. Pas met het mooie zomerweer in de tweede helft van augustus kwam daar een beetje beterschap in. Een aantal vlindersoorten verscheen toen in hoge aantallen. Het meest in het oog springend is de terugkeer van het landkaartje, een brandnetel-gebonden dagvlinder die het al jaren slecht deed.
 

De zomerbar is open! Jakobskruiskruid vormt kleurrijke bloemhoofdjes die druk worden bezocht door insecten. Recent belden verschillende media met meldingen van ongeruste diereneigenaars over deze plant: hij is giftig. Moet die dan niet massaal bestreden worden? Gemeentes gingen al over tot het aanmanen van eigenaars om de plant te verwijderen. Enige nuance is nodig, er zijn wel meer giftige planten en dieren weten wat ze niet moeten eten. Om deze mensen zo goed mogelijk te kunnen helpen, is een genuanceerde achtergrond nodig. 

De tweede editie van Insectenzomer ‘Niet meppen, wel appen’ van Natuurpunt zit erop. Tussen 1 juni en 31 augustus vingen 38.586 waarnemers 1.506.988 insecten digitaal met de smartphone. Een massa insecten? Absoluut. Maar toch geven die massa waarnemingen verontrustende signalen: bij heel wat insectensoorten zien we een sterke achteruitgang. Vooral hommels, vlinders en zweefvliegen bleven deze zomer weg.

Tijdens een bezoek aan het Vlaams-Brabantse natuurreservaat ‘het Torfbroek’ op 13 juli werd de Breedvleugelhangvlieg Bittacus hageni opgemerkt en gefotografeerd. Een tweede én een derde exemplaar werden ontdekt tussen de steltmug-waarnemingen op Waarnemingen.be, allebei dicht bij de eerste vindplaats: te Rotselaar (18/07/2024) en te Kampenhout (27/7/2024). Het was meer dan 100 jaar geleden dat een vertegenwoordiger van de familie van de hangvliegen (Bittacidae) is vastgesteld in België: de vorige was van 1921(!) in Melle. 

Nog tot eind deze maand loopt het openbaar onderzoek voor het nieuwe marien ruimtelijk plan. Dit bepaalt welke activiteiten waar kunnen plaatsvinden in ons deeltje van de Noordzee. Positief is alvast dat er drie mariene reservaten worden afgebakend en tegelijk offshore windparken de nodige ruimte voorzien krijgen. Maar dat de zandwinning in Natura 2000-gebieden verder gezet mag worden, is zorgwekkend. 
 

De Werkgroep Bladmineerders, onderdeel van de Vlaamse Vereniging voor Entomologie, voert regelmatig inventarisaties uit van zowel dag- als nachtvlinders in verschillende natuurgebieden door heel België. Tijdens één van deze inventarisaties, op 31 juli 2021 in de Gaume-streek nabij Arlon (LX), werd voor het eerst een exemplaar van de dennenprocessierups op licht waargenomen, een primeur voor België. Sinds begin juli 2024 werden nog zeven exemplaren waargenomen in Wallonië. Gaat de soort zich vestigen in ons land? 

De vooruitgang van de boomkikker in Vlaanderen is een succesverhaal dat laat zien hoe gerichte natuurbescherming en habitatbeheer kunnen leiden tot het herstel van een met uitsterven bedreigde soort. Het is ook een herinnering aan het belang van voortdurende inspanningen om natuurlijke (vochtige) biotopen te behouden en te herstellen, zodat soorten als de boomkikker kunnen floreren in ons landschap.

Op een warme zomeravond kunnen vleermuizen rakelings langs je hoofd scheren, en soms zijn mensen bang dat deze dieren in je haar vliegen, maar klopt dit wel?