Nieuws

De achteruitgang van insecten is één van de meest zorgwekkende trends in de natuur. Om meer inzicht te krijgen in dit fenomeen werden een resem eerder gepubliceerde onderzoeksresultaten opnieuw geanalyseerd: een meta-analyse heet dat dan. En daaruit blijkt dat vooral de talrijke soorten relatief sterker achteruit zijn gegaan in vergelijking met de soorten die vroeger ook al zeldzaam waren. De achteruitgang van die alomtegenwoordige soorten blijft niet zonder gevolg. In Frankrijk is het effect van de afname van hommels op planten al meetbaar. 

Het Merkske, een zijriviertje van de Mark, vormt de natuurlijke grens tussen België en Nederland, en tussen de Noorderkempen en Noord-Brabant. In dit unieke landschap van 1800 hectare, beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt en Staatsbosbeheer, doen tientallen vrijwilligers aan monitoring en inventarisaties. De resultaten daarvan worden in een jaarlijkse nieuwsbrief gepubliceerd. Daaruit belichten we enkele opvallende bevindingen die op Vlaams niveau relevant zijn, van dagvlinders tot amfibieën.

In Spanje is de zuidelijke reuzenhoornaar waargenomen, een soort die afkomstig is uit Zuidoost-Azië en Zuid-China. Een koningin is vermoedelijk meegelift met goederen geïmporteerd uit deze regio en zo geïntroduceerd in Europa. Zoals de naam al doet vermoeden, kunnen deze hoornaars groot worden, tot 4,5 cm lang. Ze jagen in groep en zijn in staat om op korte tijd volken van honingbijen, maar ook nesten van andere hoornaars en wespensoorten uit te moorden. Maar de kans is zeer klein dat deze soort zich echt kan vestigen in onze regio, paniek is niet aan de orde.

De insecten in Europa gaan er al decennialang op achteruit. Klimaatverandering en weersextremen beïnvloeden hun populaties en ecologische functies. In de soortgroep van zweefvliegen leidde de aanhoudende regen in 2024 tot een daling van Syrphinae-populaties door minder bladluizen, terwijl aquatische Eristalinae juist profiteerden van de natte omstandigheden. Om deze trends beter te begrijpen, is er nood aan een gestandaardiseerde monitoring van bestuivers in Vlaanderen.
 

Rundveebedrijven vormen traditioneel een goede plek voor zwaluwen door de nestgelegenheid in toegankelijke stallen en de aanwezigheid van grote aantallen vliegende insecten. Vooral huis- en boerenzwaluwen hebben het op een traditioneel boerenerf naar hun zin. Al decennialang nestelen populaties zwaluwen ook op de onderzoekboerderij van ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek). Hier werden recent extra maatregelen genomen om dit stukje levend erfgoed te ondersteunen. En met succes!

Vandaag opende Natuurpunt in de Kleiputten van Terhagen in Rumst een wilde bijenreservaat. Love Tomorrow, het duurzaamheidsplatform van Tomorrowland, neemt het peterschap op zich om een onderzoeksproject te starten in dit natuurgebied. In totaal zullen er in Vlaanderen 21 wilde bestuiversreservaten komen in natuurgebieden van Agentschap Natuur en Bos, vzw Durme, Limburgs Landschap vzw en Orchis vzw.

Het Bos van Aa in Zemst hield vorig jaar een BioBlitz waarmee ze hoopten om 2000 soorten waar te nemen op een weekend tijd. 1000 soorten op zo’n korte tijd zou al mooi zijn, 2000 soorten zou alle verbeelding tarten. Op het einde van het weekend stond de teller op 1700 maar dankzij determinatie later op het jaar staat de teller nu op 2378 soorten. En de vangsten van bepaalde soortgroepen moeten nog gedetermineerd worden.