Vallei van het Merkske
Grote soortenrijkdom
Onaangeroerde laaglandbeek
Flirten met de landsgrenzen
Geniet van de absolute rust
In het Bezoekerscentrum kan je extra info krijgen
Wandelen in Vallei van het Merkske
In de Vallei van het Merkske wandel je naast een riviertje dat slingert tussen weiden en bossen. Dit natuurgebied ligt in de provincie Antwerpen, in de regio Baarle-Hertog, Hoogstraten en Merksplas. Je volgt er de natuurlijke waterloop, en geniet van het geluid van de nachtegaal en de boomkikker op de achtergrond. Het bezoekerscentrum De Klapekster in Wortel staat ook bekend als Pure Kempen Café en fietscafé. Hier vertrekken wandelingen en fietstochten naar het beekdal, de Castelreesche Heide of Wortel-Kolonie.
- Een bezoek aan de Vallei van het Merkske is het hele jaar door de moeite waard.
- Wandelen langs een natuurlijk kronkelend riviertje in combinatie met de grote variatie in het landschap en de absolute rust laten een blijvende indruk na.
-
Vanuit Bezoekerscentrum Vallei van het Merkske kan je verschillende wandelingen ondernemen. In het bezoekerscentrum kan je een gratis wandelfolder en extra informatie bekomen.
-
Bepaalde delen van het gebied zijn bij lange periodes met regen moeilijk of niet toegankelijk.
Verder Wandelen:
HALSCHE BEEMDEN
- Op weg naar de Halsche Beemden loop je door werelderfgoed Wortel-Kolonie. Onder het Nederlandse regime werden hier vanaf 1822 op braakliggende heide kleine boerderijtjes opgericht om arme gezinnen de woeste gronden te laten ontginnen. Vanaf het tweede deel van de 19de eeuw tot 1993 werden hier bedelaars en landlopers ondergebracht. In het voorjaar kleurt de bodem van de bossen langs het Merkske geel en wit door speenkruid, dotterbloem en bosanemoon. De uitgestrekte bossen van Wortel-Kolonie zijn vandaag grotendeels eigendom van de Vlaamse overheid (Agentschap voor Natuur en Bos).
- Toegankelijkheid: Honden welkom aan de leiband. - Let op: Bij regenweer is wandelen in de Halsche Beemden dikwijls niet mogelijk.
- Info: Bezoekerscentrum, 03-383 02 08, bc.valleivanhetmerkske@natuurpunt.be
DE ASCHPUTTEN EN DE MOSTEN
- Het recreatiedomein De Mosten is eigendom van de stad Hoogstraten. Op de grote plas fourageren regelmatig grote aantallen watervogels.
- 4,2 km - wandelknooppunten 45-55-47-49-48-47-45.
- Start: De Mosten, Hoogeind 74b, Meer.
DEN ROOY
- Den Rooy is een echt bosgebied met verschillende types bos, van nat tot droog en van loof- tot naaldbos. Op het terrein zijn enkele waardevolle stukken open natuur aanwezig waarvan een relict hoogveen/natte heide zeer bijzonder is.
- 3,8 km - wandelknooppunten 48-4-3-46-47-48. Buiten het broedseizoen (van 15 augustus tot 1 april) suggereren we de route 48-3-46-47-48. Er is een uitbreiding mogelijk in het aangrenzend natuurgebied Smisselbergen. Voor de kinderen is het Kortebeentjespad ook een aanrader.
- Start: Aan bareel en infobord, Ulicotenseweg, Hoogstraten
WANDELKNOOPPUNTENNETWERK - KEMPENSE KOLONIES
- 11,4 km - Naar het brongebied van het Merkske in Nederland, Het Groeske, 1-2-6-76-74-73-71-72-64-66-67-70-69-7- 9-10-2-1
- 16,3 km - De Broskes, 1-18-17-60-42-45-44-40-38-37-36-31-32-35-33-52-41-60-50-20-25-19-51-79-56-55-58-57-5-4-3-2-1
- Start: Wandelingen met start aan het bezoekerscentrum
TWEEDAAGSE WANDELING
- 63,5 km - 52–90–6–6 –7–73–67–72–8–70–5–4–3–2–96–97–41–75–74–54–87–52–26–51–15–53–17–20–21–22–33–35–34–51 NL–79 NL –56–55–58–57–62–80–15 NL–57 NL –56 NL –96–95–97–98–75 NL–74 NL –76 NL –6–7–9–10–12–13–14–1-
- Bivakzone nabij bezoekerscentrum Vallei van het Merkske - De Klapekster (36,5 km) -18–17–16–21–31–49–76–75–74–56–55–54–52–53–50–72–71–74–10–70–69–79–77–51–52–56–55–53–54–68–69–70–96–90–72–74– 75–40–95–94–93–50–92–89–91–51–52
- Start: Klein Engelandhoeve, Klein Engeland 29, Turnhout
Toegankelijkheid
-
Laarzen of stevige schoenen aanbevolen
-
Honden zijn welkom aan de leiband
Eigenschappen
Kaart van het gebied
Zien en doen
Het Merkske, een zijriviertje van de Mark, is een authentieke, kronkelende beek en de natuurlijke grens tussen Nederland en België. Het Agentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt en de Nederlandse partner Staatsbosbeheer, staan hier borg voor meer dan 1900 hectare natuur. Aan amfibieën geen gebrek. Alpenwatersalamander, kleine watersalamander en kamsalamander zijn maar enkele soorten die er voorkomen. Ook de boomkikker en de knoflookpad zijn terug. De beekvallei biedt voldoende voedsel en bescherming voor vogels zoals wielewaal, blauwborst, geelgors, grauwe klauwier, houtsnip en nachtegaal. Wie goed kijkt, ontdekt sporen van een ree of van roofdieren zoals vos, hermelijn, bunzing of wezel. In Wortel-Kolonie vind je Bezoekerscentrum Vallei van het Merkske, De Klapekster. Dé uitvalsbasis voor wandel- en fietstochten. Je kan er terecht voor een drankje en informatie.
Wielewaal
De wielewaal is een trekvogel die in Afrika overwintert. Het is een schaarse broedvogel die leeft in loofbossen zoals populieren- en eikenbos. Voorts vertoeft hij graag in riviergebieden. De vogel is, hoewel hij er opvallend uitziet, moeilijk te vinden omdat hij nogal schuw is en bij voorkeur in boomtoppen verblijft.
Leuk voor kinderen
In de streek zijn er enkele speelbossen, in Wortel-Kolonie op wandelafstand van het bezoekerscentrum en in Recreatiedomein De Mosten Hoogeind 74b, Meer. In natuurgebied Den Rooy heb je een kortebeentjespad. Het is een wandelroute van 1,5 km lang die kinderen (0 - 12 j) uitdaagt om op avontuur te gaan in het bos.
Fietstocht - Vallei van het Merkske
32,5 km via de fietsknooppunten: start-12-11-52-19-20-17-18-22-94-81-8-99-start.
Start: Bezoekerscentrum Vallei van het Merkske- De Klapekster, Kolonie 41, Hoogstraten.
Het bezoekerscentrum is erkend als Fietscafé. Er is een fietsenstalling en reparatieset. Nabij fietsknooppunt 11) kom je langs de Castelreesche heide. Het gebied bestaat uit heischrale graslanden met een aantal grote vennen, een ideaal biotoop voor water- en weidevogels. De weidsheid nodigt uit om op verkenning te gaan. Start aan het infopaneel op de parking langs de Hoogstratensebaan (WKN 74). Stippel zelf je wandeling uit via de wandelknooppunten. Tussen fietsknooppunten 81 en 8 kom je langs de “dodendraad”. Van hieruit kan je een wandeling maken door het brongebied van het Merkske. De wandeling door De Broskens leidt je langs oude paden door het zacht glooiende landschap van Baarle. Laarzen zijn op dit pad aan te raden.
Fietskaart 1 van het Fietsknooppuntennetwerk Antwerpse Kempen verkrijgbaar in het bezoekerscentrum of je route samenstellen op www.fietsnet.be
Info: Bezoekerscentrum, 03-383 02 08, bc.valleivanhetmerkske@natuurpunt.be
Schaatsen
Bij strenge winters op het Bootjesven.
Info: www.natuurenbos.be/schaatsen
Vogels kijken
Aan de waterplas Bootjesven ligt het Boothuis. Dit gebouw kreeg van het Agentschap voor Natuur en Bos een opknapbeurt. Er staan picknickbanken en infopanelen. Via een gluurmuur kan je de kolonie blauwe reigers observeren.
MTB
21,8 km - Kolonieroute, groene lus. (72% off-road.)
Start: vlak bij De Klapekster,
Info: www.sport.vlaanderen.be

Wil je de Vallei van het Merkske verkennen onder begeleiding van een ervaren wandelgids? Boek dan een afspraak via het Bezoekerscentrum.
Dieren en planten
Al van in het vroege voorjaar, wanneer de voorjaarsbloeiers bloeien, is een bezoek aan het gebied de moeite waard. De bossen en graslanden staan dan vol met de gele en witte bloemen van speenkruid, slanke sleutelbloem, dotterbloem en bosanemoon. Wie verder kijkt, ziet de meer onopvallende groene bloempjes van het muskuskruid. Iets later in het voorjaar, vanaf april, bloeien de pinksterbloemen. Dan krijgen de vochtige graslanden een witte tint. Pinksterbloemen zijn noodzakelijk voor het mooie oranjetipje. Dat vlindertje gebruikt pinksterbloem als waardplant, wat wil zeggen dat de rupsen van de planten leven.
Vanaf het voorjaar zitten de poelen vol met verschillende amfibieënsoorten. Vroeg in het jaar zijn de bruine kikker en de gewone pad al present. Die soorten worden afgelost door verschillende salamanders, waaronder de bedreigde kamsalamander. De bastaardkikker laat zich vanaf mei vooral 's avonds horen. Hopelijk worden de bastaardkikkers over enkele jaren aangevuld met de prachtige boomkikker.
Over dit gebied
De Vallei van het Merkske is een prachtig aaneengesloten gebied langs het kleine riviertje 'het Merkske'. De Halsche Beemden is een onderdeel van het gebied en wordt beheerd door Natuurpunt.
Het gebied is voornamelijk bekend om zijn natte beemden, die gevoed worden door grondwater. Dat levert een rijk landschap op, vol zeldzame plantensoorten. Verder zijn de beekbegeleidende bossen meer dan de moeite waard. Vooral in het voorjaar kleurt de bodem van de bossen geel en wit door speenkruid, dotterbloem, slanke sleutelbloem en bosanemoon.
Wat doet Natuurpunt
Natuurpunt levert een belangrijke bijdrage binnen de werkgroep studie van het Merkske. Er worden grensoverschrijdende werkactiviteiten georganiseerd en er wordt actief meegewerkt aan lopende herintroductieprogramma's binnen het gebied.
Natuurpunt Beheer en de vrijwilligers van het beheerteam maaien de natste graslanden 1 à 2 keer per jaar met klein materiaal of met de hand, dit in functie van de plantenrijkdom. In de graslanden blijft altijd 10 à 20 % van de vegetatie staan om de aanwezige fauna meer kansen te bieden. De hoger gelegen graslanden en de wastine worden begraasd door runderen.
Meehelpen?
Het beheerteam van Natuurpunt Markvallei komt regelmatig bijeen om de uit te voeren beheersmaatregelen te bespreken. Het team wordt daarin professioneel ondersteund door planner Frederik Naedts. De grote werkzaamheden worden uitbesteed of toevertrouwd aan de ploegen van Natuurpunt Beheer.
Het grootste deel van het beheer is vooral in handen van een enthousiaste groep jong-gepensioneerden die elke maandagvoormiddag de handen uit de mouwen steken in de verschillende natuurgebieden van de afdeling.
Iedereen werkt op zijn tempo en er wordt veel gelachen. Maar "de maandagploeg" verzet ook bergen werk.
Heb je zin om mee te komen doen? Neem contact op met Carlo van Boxel.
Contact
Iets te melden? Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.
Steun Natuurpunt
Doe een gift voor Vallei van het Merkske
- Giften vanaf €40 zijn fiscaal aftrekbaar
- Jouw gift gaat rechtstreeks naar je gekozen project
Word lid van Natuurpunt
- Bescherm de natuur
- Ontvang de Fiets- en Wandelgids
- Krijg korting bij onze partners

Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief